Foto: ANPTwee maanden geleden bleek scholengemeenschap Amarantis, met 30.000 leerlingen, in acute financiële nood te verkeren. Mogelijk valt de instelling na dit weekend om als er geen gedegen reorganisatieplan op tafel ligt.
De onderwijsinstelling zou te snel hebben willen groeien, zonder dat daar financiële buffers tegenover stonden. Interim-bestuurder Marcel Wintels heeft aangekondigd Amarantis te willen opsplitsen.
Minister van Bijsterveldt (Onderwijs) kondigde onlangs in de Tweede Kamer al aan de situatie bij Amarantis onafhankelijk te willen onderzoeken.
Ruimte
Critici menen dat onderwijsinstellingen als ROC’s nu te veel ruimte krijgen om het geld vrijelijk te besteden. Bestuurders zouden te weinig geprikkeld worden om in onderwijs te investeren en vooral bezig zijn met uitbreiding en prestigeprojecten.
De PvdA wil dat de Rekenkamer een breed onderzoek gaat doen naar het financiële beheer van regionale opleidingscentra. Kamerlid Metin Celik stelt dat er zoveel incidenten zijn geweest waarbij ROC’s niet goed op hun eigen portemonnee pasten dat hij een ‘structurele weeffout’ vermoedt.
Zo waren er afgelopen tijd ook misstanden bij ROC’s Rijn IJssel, Flevoland, Zeeland en Zadkine. Het onderzoek moet uitwijzen wat de financiële situatie bij deze scholengemeenschappen is en of er meer problemen te verwachten zijn.
Incidentenpolitiek
CDA-Kamerlid Jack Biskop noemt dit incidentenpolitiek. “Scholen doen niet zomaar wat. Ik kan ook ROC’s opnoemen waar er geen probleem is”, stelt hij. “De problemen bij Amarantis zijn niet veroorzaakt door het onvoldoende labelen van geld. Dat hebben we ooit gedaan en dat zorgt alleen maar voor bureaucratie.”
SP, GroenLinks, D66, PvdA en PVV hebben wel hun zorgen over de besteding van het geld.
GroenLinks-Kamerlid Jesse Klaver stelt dat de Kamer drie jaar geleden al een GroenLinks-motie had aangenomen om onderwijsgeld te labelen, zodat voorkomen wordt dat geld verkeerd wordt ingezet of dat te veel geld verdwijnt in de zakken van bestuurders.
Maximum
D66-Kamerlid Boris van der Ham pleit er voor om een maximum in te stellen voor uitgaven aan overhead van ongeveer 20 procent. Het overige moet direct worden geïnvesteerd in het onderwijs.
Biskop vraagt zich af welk probleem daarmee wordt opgelost. “Wat is dan overhead? De huisvesting van de school ook? Ik zie meer in transparantie, meer betrokkenheid van ouders en betere jaarverslagen.”
Wel vraagt de CDA’er zich af waarom het financieel toezicht door de Onderwijsinspectie heeft gefaald.
Autonomie
PVV-Kamerlid Harm Beertema stelt dat de ‘autonomie van het middenveld’ de noodtoestand bij Amarantis heeft veroorzaakt. Met andere woorden: bestuurdersland wordt te veel gedomineerd door CDA’ers en PvdA’ers.
SP-Kamerlid Jasper van Dijk wil dat oud-bestuurders aansprakelijk kunnen worden gesteld voor het financiële mismanagement. Ook mogen ze in zijn ogen nooit meer een publieke functie bekleden.
De Tweede Kamer vergadert woensdagmiddag met minister Van Bijsterveldt over het mbo. Hierbij zal ook de toestand rond Amarantis aan de orde zijn.
VVD-Kamerlid Ton Elias vindt de naam ROC een ‘mislukt merk’ en wil er daarom van af. Instellingen zouden in de naam veel helderder moeten aangeven waar de opleiding over gaat.