Lees het originele artikel
Is het einde van de Onderwijs cowboys nabij?
Vanaf de negentiger jaren hebben we mogen aanschouwen hoe scholen veranderden in leerfabrieken, zowel in het HBO als het MBO.
Fusies waren aan de orde van de dag, want groter is beter. Evenals in het bedrijfsleven, woningstichtingen en zorgsector is dit de trend. Altijd wordt gesproken over schaalvoordelen en synergie. Maar voor wie is het beter en waaruit bestaat dan die synergie?
Deze vragen werden en worden nooit beantwoord. Is groter beter voor de klant, voor de leerling/student of voor de medewerker?
Wat is er geworden van de leerfabrieken?
Het zijn superorganisatie met 30 of 40000 leerlingen en vele vestigingen, soms in meerdere provincies. Grote hoofdkantoren, grote staven, veel managers en Raden van Bestuur, die vaak veraf staan van het primaire proces, i.c. het onderwijs aan de student. En een ontelbare hoeveelheid studierichtingen, waarvan er nog al wat erg lijken op fantasiestudies. Je moet je ten slotte onderscheiden van de concurrent. Vele HBO’s zijn opgetuigd met allerlei BV’s en Adviesgroepen en zelfs een Holding als paraplu is geen uitzondering. De top gedraagt zich dikwijls alsof ze aan de top van een Phillips of Shell staan, ze verdienen dik, declareren ruim en runnen de organisatie vanaf een afstand.
En als Raad van Bestuur heb je natuurlijk niet genoeg aan een landje als Nederland, je wilt internationaal. Vestigingen in landen als Zuid Afrika, Qatar, Bali, Filippijnen, Korea, enz.
Ze zijn echt ondernemend, dat dient gezegd te worden. Maar helaas gaat dit nogal eens ten koste van de kwaliteit en de klant. Denkt u even aan het diplomagerommel! Grote financiële tekorten en wanbeleid zijn ook geen uitzondering. Denkt u even aan InHolland, Windesheim, Stenden, enz. Het meest recente voorbeeld is MBO Amarantis, die vanwege miljoenen tekorten gaat de-fuseren! Het zou interessant zijn om eens uit te rekenen hoeveel de fusie van zo’n club en dan nu de de-fusie zoal kost.
En blijkbaar verwacht men dat een kleinere organisatie toch goedkoper is!!! Wie volgt?
Het gedrag van de top is blijkbaar risicovol, en dat met belastingcenten. Zelf lopen de heren en dames weinig risico, want als het fout gaat krijgen ze nog dikwijls geld mee. Dit lijkt op iets wat we kennen van de banken.
Als deze heren en dames willen ondernemen, akkoord, maar dan wel graag voor eigen risico. Laten ze ondernemer worden en ze zullen ontdekken dat het nog niet meevalt om een inkomen van 2 ton te verdienen.
Wordt het tijd dat we terug gaan naar de basis? Terug naar de menselijke schaal, ingebed in een locale setting, de focus op het onderwijs, een professionele cultuur, een kleine top, weinig managers en weinig overheadkosten!
Laat de cowboys maar voor eigen rekening gaan ondernemen!
Sjoerd Oppewal
Organisatie adviseur