Sinds begin 2007 is accountant Elbert Dijkgraaf lid van de raad van advies van de Vereniging van toezichthouders in onderwijsinstellingen (VTOI). Dat is het grootste landelijke orgaan van toezichthouders uit alle sectoren van het onderwijs. De zeven leden van de adviesraad denken mee over kwesties waar raden van toezicht in de praktijk mee te maken hebben, zoals bestuurscrises en financiële problemen.

Aanleiding

Zo presenteerde de VTOI onlangs in een extra nieuwsbrief tien lessen voor de toekomst, onder de noemer ‘Bestuurscrisis in het Nederlandse onderwijs: incidenten of weeffouten?’ VTOI-voorzitter Pieter Hettema verwees ernaar op twitter: ‘Er valt heel wat te leren uit Amarantis en andere incidenten.’ Hettema onderstreept dat de affaire-Amarantis de directe aanleiding was. “Ik heb zelf de kat de bel aangebonden toen dit begon te spelen in februari. Hier moeten we als toezichthouders lering uit trekken.” In die publicatie schrijft Dijkgraaf een halve pagina vol met tips voor toezichthouders om grip te krijgen op de financiële huishouding. Is dat niet een beetje ongelukkig? Dijkgraaf ziet geen probleem, zegt hij tegen het Onderwijsblad. “Het gaat niet over specifieke casussen. Amarantis en andere voorbeelden vormden alleen een aanleiding.”

Vers

VTOI-voorzitter Hettema kan zich voorstellen dat lezers de wenkbrauwen fronsen bij een bijdrage van de accountant van Amarantis. “Maar Elbert Dijkgraaf heeft dat op persoonlijke titel geschreven”, zegt hij. “Het is een uitwerking met voorbeelden en suggesties bij een van de tien lessen, als een handreiking naar onze leden. Ook andere leden van de raad van advies hebben we dat gevraagd.” Bemoeilijkt het Amarantis-rapport de rol van Dijkgraaf als adviseur over financieel toezicht? “Het rapport is nog vers”, zegt Hettema. “Het geeft het nodige om over na te denken, maar hoe we hiermee omgaan kan ik nog niet zeggen.”

Consultant

In het eindrapport staat onder andere dat instellingsaccountant Deloitte belanghebbenden beter had moeten wijzen op de financiële risico’s. Hoewel ze binnen de verslaggevingsregels bleven, gaven opeenvolgende jaarrekeningen onvoldoende zicht op de werkelijke financiële situatie bij Amarantis. Over de kwestie-Amarantis en het maandag gepresenteerde onderzoek wil Dijkgraaf zelf niets zeggen. “De woordvoering hierover ligt bij Deloitte.” Elbert Dijkgraaf was 26 jaar verbonden aan Deloitte, de laatste tien jaar als senior partner. Na zijn vertrek, in de laatste week van november, begint Dijkgraaf nu voor zichzelf. Als consultant voor organisaties in de semi-publieke sector, waaronder scholen. Accountantswerk zoals het controleren van jaarrekeningen laat hij voortaan links liggen. “Als ik kijk naar alle regelgeving die daarbij geldt, dan kost me dat meer energie en tijd dan dat het me iets oplevert.” Zijn vertrek bij Deloitte valt samen met het onderzoek naar Amarantis. Moest hij opstappen vanwege die zaak? Hij zegt van niet. “Ik heb drie jaar geleden al aangegeven voor mezelf te willen beginnen, maar toen heeft de raad van bestuur van Deloitte me gevraagd te blijven. In juni al heb ik besloten de stap alsnog te zetten.”

Lees het originele artikel op AOb.nl